فلسفه‌ی آفرینش از منظر قرآن کریم؛ مطالعه مورد پژوهانه: آیات مربوط به «آفرینش بحق» آسمان ها و زمین

Authors

  • علی بیدسرخی دانشجوی دکتری علوم قرآن وحدیث دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
  • کاوس روحی برندق دانشیار علوم قرآن و حدیث دانشکدة علوم انسانی دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
Abstract:

قرآن کریم در آیات متعددی به فلسفه آفرینش با تعبیر« بالحق» اشاره نموده است. مفسران دیدگاه های گوناگونی را در تبیین فلسفه آفرینش هستی در ذیل آیات دربردارنده این تعبیر بیان داشته اند که به طور کلی عبارت اند از ؛ 1-آفرینش صواب 2-آفرینش با کلام حق 3-آفرینش حکیمانه 4-آفرینش مبتنی بر عدل و انصاف 5- آفرینش هدفدار، که این دیدگاه ها قابل نقد و بررسی اند، که در میان دیدگاه پنجم، با در نظر گرفتن اصل معنایی و تقابل واژه حق با واژهای با باطل، لعب و لهو در قرآن کریم صحیح می‌باشد از سوی دیگر از میان موارد چهارگانه‌ی؛ 1-دلالت داشتن آفرینش بر توحید وکمالِ قدرت خداوند ، 2-آفرینش مبتنی بر دین و تکالیف الهی، 3-آفرینش مبتنی بر منافع و مصالح بندگان و فضل برآنان، 4-آفرینش مبتنی بر غایت حقیقی، که مفسران درتعیین مراد از آفرینش هدفدار بیان داشته اند. مورد چهارم با توجه به اصل معنایی واژه حق و کاربرد و تقابل آن با باطل و لعب در عرف قرآن کریم و از حیث مفاد آیات مربوطه و سیاق آیات قرآن کریم، بهتر از سایر دیدگاه ها می‌باشد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

بررسی و نقد شبهة ناسازگاری آیات مربوط به مدت آفرینش آسمان و زمین

از آغازین روزهای نزول وحی، دشمنان با طرح شبهاتی درصدد القای ناهماهنگی و تناقض آیات قرآن بودند، ولی در دو قرن اخیر، با گسترش مطالعات خاورشناسان دربارة اسلام که در رأس آنان گلدزیهر، نولدکه و... قرار دارند، به شبهة ناهماهنگی آیات دامن زده شد و این موضوع دستمایة انکار وحیانی بودن قرآن گردید. یکی از موارد توهم تناقض در قرآن این است که خداوند در هفت آیه از قرآن کریم می‌فرماید: زمین و آسمان در طول شش ...

full text

هدف‌داری آفرینش از منظر قرآن کریم و حکمت متعالیه

در خصوص سازگاری یا ناسازگاری آموزه‌های حکمت متعالیه با آموزه‌های قرآنی و وحیانی همواره اختلاف نظر وجود داشته است. مقاله‌ی حاضر با هدف بررسی میزان هماهنگی آموزه‌های حکمت متعالیه با آموزه‌های قرآنی، یکی از مهم‌ترین مسائل فلسفی-کلامی یعنی مسأله‌یهدف‌داری آفرینش را با روش تحلیلی-تطبیقی، در سه محور اصل غایت‌مندی، علت غایی و غایت افعال الهی، از دیدگاه قرآن کریم و حکمت متعالیه مورد بررسی قرار داده و ب...

full text

عناصر مادّی آفرینش جهان از منظر قرآن و کیهان‌شناسی

عنصر یا عناصر اولیه آفرینش جهان هستی، از دیرباز مورد مطالعه دانشمندان بوده است. برخی از فلاسفه، عنصر اولیه آفرینش را غیر مادی ‌دانسته و از آن به «نور» و یا «عقل» تعبیر می‌کنند. گروهی نیز آب، هوا، آتش و یا عناصر چهارگانه را ماده آغازین و اصیل آفرینش جهان مادی می‌دانند. قرآن کریم نیز برای نشان دادن حکمت، علم و قدرت خداوند به انسان‌ها، به عناصر اولیه و روند خلقت اشاراتی کرده است و از وجود «ماء»، «...

full text

هدف آفرینش انسان از منظر آیات

انسان در لغت از ماده‏ی «انس» اشتقاق یافته است، از این رو موجودی اجتماعی است، بعضی دیگر آن را از «اُنس و محبت» دانسته و برخی از ماده « نسی » دانسته اند چون او موجودی فراموشکار است. متفکران مادی او را موجودی مادی و متفکران الهی او را دارای دو مرحله بدن و روح مجرد می‏دانند.اولیاء الهی برای او روح مجردی غیر آن روح قائل هستند که درمقام عنداللهی حضور دارد.رو ح انسانی دو بُعد دارد که خصیصه نفسانی آن، در...

full text

اعجاز ادبی قرآن کریم در منابع عربی و فارسی مطالعه مورد پژوهانه (تأثیر آیات قرآن در گفتگوهای مردم)

یکی از جلوه‌های بلاغت قرآن کریم که تا به حال توجهی به آن صورت نگرفته، استعداد بی مانند این کتاب در تعابیر فصیح و دلنشین از جنبه‌های متفاوت زندگی است. این ویژگی قرآن در گفتگو‌هایی نمود دارد که، مردم کوچه و بازار، پیر و جوان، فقیر و غنی، باسواد و بی سواد، ارباب و رعیت و.... مقاصد و اهداف خود را با زبان قرآن بیان می‌کنند. این پدیده‌ی ادبی از یک سو نشانه‌ی گستردگی و تنوع شیوه‌های بیانی قرآن کریم و ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 9  issue 34

pages  109- 132

publication date 2018-12-22

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023